دوران بارداری با تغییرات هورمونی زیادی همراه است که می‌تواند بر سلامت دهان و دندان تأثیر بگذارد. یکی از مشکلات رایج در این دوران، عفونت و بیماری های لثه در بارداری است که در صورت عدم درمان می‌تواند پیامدهای جدی برای مادر و جنین داشته باشد. از آنجا که سلامت مادر مستقیماً بر سلامت جنین تأثیر دارد، مراقبت از دهان و دندان در این دوران از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله به بررسی علل، علائم، پیشگیری و درمان بیماری های لثه در دوران بارداری، مانند التهاب لثه در بارداری و درمان عفونت لثه در ونک می‌پردازیم.
بیماری های لثه در دوران بارداری
بارداری احتمال بروز بیماری‌های لثه را افزایش می‌دهد. شایع‌ترین مشکلات لثه در این دوران شامل التهاب لثه بارداری (Pregnancy Gingivitis) و پریودنتیت است که در صورت پیشرفت می‌تواند به از دست دادن دندان‌ها و حتی مشکلات زایمانی منجر شود.
التهاب لثه بارداری
التهاب لثه ناشی از بارداری معمولاً در سه‌ماهه دوم شروع می‌شود و با قرمزی، تورم و خونریزی لثه‌ها همراه است. این مشکل در اثر واکنش شدیدتر بدن به پلاک‌های باکتریایی ایجاد می‌شود. در این حالت، لثه‌ها حساس‌تر از حد معمول هستند و ممکن است هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان خونریزی داشته باشند.
پریودنتیت
پریودنتیت نوع پیشرفته‌تری از بیماری لثه است که در صورت عدم درمان التهاب لثه ایجاد می‌شود. این بیماری می‌تواند موجب تحلیل لثه، لق شدن دندان‌ها و در نهایت از دست رفتن دندان‌ها شود. پریودنتیت همچنین می‌تواند باکتری‌های بیماری‌زا را وارد جریان خون کرده و خطر زایمان زودرس و سایر مشکلات بارداری را افزایش دهد.
علت عفونت لثه در دوران بارداری چیست؟
1. افزایش سطح هورمون‌های پروژسترون و استروژن که باعث حساس‌تر شدن لثه‌ها نسبت به پلاک‌های باکتریایی می‌شود.
2. کاهش ایمنی بدن که باعث رشد سریع‌تر باکتری‌های مضر در دهان می‌شود.
3. افزایش جریان خون در لثه‌ها که باعث التهاب و تورم لثه می‌شود و احتمال خونریزی را افزایش می‌دهد.
4. تغییر در ترکیب بزاق که می‌تواند منجر به افزایش رشد باکتری‌های مضر شود.
5. تهوع و استفراغ مکرر که باعث افزایش اسیدیته دهان و تحریک لثه‌ها می‌شود و مینای دندان را نیز ضعیف می‌کند.
علائم و نشانه‌های عفونت لثه در دوران بارداری
1. قرمزی، تورم و التهاب لثه‌ها
2. خونریزی هنگام مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن
3. بوی بد دهان مداوم که حتی پس از مسواک زدن ادامه دارد
4. حساسیت و درد در لثه‌ها، به‌ویژه هنگام خوردن غذاهای سرد یا گرم
5. تحلیل لثه و در موارد شدید، لق شدن دندان‌ها
عوارض عفونت لثه در دوران بارداری برای جنین و مادر
1. افزایش خطر زایمان زودرس
2. کاهش وزن نوزاد هنگام تولد به دلیل التهاب و پاسخ ایمنی بدن مادر
3. افزایش احتمال پره‌اکلامپسی (فشار خون بارداری) که یک وضعیت خطرناک در بارداری محسوب می‌شود.
4. افزایش خطر عفونت‌های سیستمیک در مادر که می‌تواند سایر اندام‌ها را نیز درگیر کند.
پیشگیری از عفونت و بیماری‌های لثه در دوران بارداری
1. مسواک زدن حداقل دو بار در روز با مسواک نرم و خمیردندان حاوی فلوراید
2. استفاده از نخ دندان برای جلوگیری از تجمع پلاک بین دندان‌ها و کاهش التهاب لثه
3. دهان‌شویه ضدباکتریایی ایمن برای بارداری که می‌تواند به کاهش باکتری‌های مضر کمک کند.
4. رژیم غذایی سالم سرشار از ویتامین C، ویتامین D و کلسیم که برای سلامت لثه ضروری است.
5. مراجعه منظم به دندانپزشک برای جرم‌گیری و بررسی وضعیت لثه‌ها
راه‌های کاهش عوارض عفونت لثه در دوران بارداری
1. کنترل التهاب لثه با رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان
2. استفاده از مواد طبیعی مانند شست‌وشو با آب نمک برای کاهش التهاب و کاهش باکتری‌های دهان
3. مصرف مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان برای تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با عفونت‌ها
4. کاهش مصرف قند و غذاهای اسیدی که باعث افزایش رشد باکتری‌ها می‌شوند و التهاب لثه را تشدید می‌کنند
درمان عفونت و التهاب لثه در دوران بارداری
1. جرم‌گیری دندان‌ها توسط دندانپزشک برای کاهش پلاک‌های باکتریایی و التهاب لثه
2. استفاده از داروهای موضعی ایمن برای کنترل التهاب و کاهش درد
3. دهان‌شویه‌های مناسب بارداری که حاوی کلرهگزیدین هستند و به کاهش عفونت کمک می‌کنند
4. در موارد شدید، انجام درمان‌های تخصصی غیرتهاجمی برای حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌ها
تومور لثه چیست و چرا در دوران بارداری ایجاد می‌شود؟
تومور لثه یا اپولیس بارداری (Pregnancy Epulis) معمولاً یک توده خوش‌خیم است که در اثر افزایش جریان خون و تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود. این تومورها معمولاً پس از زایمان کوچک شده یا خودبه‌خود ناپدید می‌شوند. اما در صورت ایجاد ناراحتی یا خونریزی شدید، ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.
آیا عفونت لثه در دوران بارداری خطرناک است؟
بله، در صورت عدم درمان، عفونت لثه می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته و مشکلات جدی‌تری ایجاد کند.
چرا در دوران بارداری خطر ابتلا به پریودنتیت بیشتر است؟
به دلیل حساس‌تر شدن لثه‌ها، تغییرات سیستم ایمنی و افزایش رشد باکتری‌های دهان، خطر ابتلا به پریودنتیت در بارداری بیشتر است.
آیا تمام زنان باردار دچار بیماری و عفونت لثه می‌شوند؟
خیر، اما بیش از 50 درصد از زنان باردار درجاتی از التهاب لثه را تجربه می‌کنند. رعایت بهداشت دهان و دندان از بروز این مشکل جلوگیری می‌کند.
آیا استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت لثه در بارداری ایمن است؟
برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مانند پنی‌سیلین‌ها، آموکسی‌سیلین و سفالوسپورین‌ها در دوران بارداری بی‌خطر هستند. با این حال، مصرف هر دارویی باید تحت نظر پزشک باشد.
بهترین زمان برای درمان‌های دندانپزشکی در دوران بارداری چه زمانی است؟
سه‌ماهه دوم بارداری ایمن‌ترین زمان برای انجام درمان‌های دندانپزشکی است. در سه‌ماهه اول باید از درمان‌های غیرضروری پرهیز شود و در سه‌ماهه سوم نیز باید از درمان‌های طولانی‌مدت خودداری کرد.
آیا عفونت لثه در دوران بارداری می‌تواند به جنین آسیب برساند؟
بله، عفونت لثه می‌تواند از طریق جریان خون مواد التهابی و باکتری‌ها را به جنین منتقل کند و باعث زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد شود. بنابراین، مراقبت از سلامت دهان و دندان در دوران بارداری بسیار مهم است.
درمان بیماری های لثه در دندانپزشکی دکتر سهیلا دوستکی در ونک
در دندانپزشکی دکتر سهیلا دوستکی در ونک، خدمات تخصصی درمان بیماری‌های لثه و جراحی لثه با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته و تجهیزات مدرن ارائه می‌شود. این مرکز به درمان بیماری‌هایی مانند التهاب لثه، پریودنتیت، و مشکلات لثه‌ای با دقت و مراقبت‌های ویژه می‌پردازد. دکتر سهیلا دوستکی با بهره‌گیری از تجربیات گسترده و دانش به‌روز خود، روش‌های غیرجراحی و جراحی لثه را برای بهبود سلامت دهان و لثه‌های بیماران به کار می‌برد. در این مرکز، تلاش بر این است که روند درمان به‌طور سریع، موثر و با کمترین درد برای بیماران انجام شود تا علاوه بر بهبود سلامت دهان، زیبایی لثه‌ها نیز حفظ گردد.
نتیجه‌گیری
حفظ سلامت دهان و دندان در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد و می‌تواند از بسیاری از مشکلات جلوگیری کند. رعایت دقیق بهداشت دهان، تغذیه مناسب و مراجعه منظم به دندانپزشک از راه‌های مؤثر برای کاهش خطرات مرتبط با بیماری‌های لثه در بارداری هستند. در صورت مشاهده هرگونه علائم بیماری لثه، لازم است که زنان باردار سریعاً به دندانپزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را دریافت کنند.
