تحلیل لثه یکی از مشکلات شایع لثه است که اغلب آن را با افراد مسن مرتبط میدانند. اما واقعیت این است که تحلیل لثه در نوجوانان و جوانان نیز ممکن است. در این سنین، بروز این مشکل میتواند پیامدهای جدی برای سلامت دهان و دندان و حتی زیبایی چهره داشته باشد. درمان تحلیل لثه در ونک در این گروه سنی از اهمیت ویژهای برخوردار است و باید با مراجعه به دندانپزشک و پیگیری بهموقع انجام شود.
علت اصلی تحلیل لثه در جوانان، اغلب به رفتارهای نادرست بهداشتی یا فشاری که در دوره ارتودنسی به لثه وارد میشود، مربوط است. اگر این مشکل به موقع تشخیص داده نشود، ممکن است باعث دیده شدن ریشه دندان، حساسیت زیاد و حتی لق شدن دندانها شود.
در این مقاله، به بررسی کامل دلایل، علائم، روشهای تشخیص و درمان تحلیل لثه در نوجوانان و جوانان میپردازیم. همچنین خدمات تخصصی دندانپزشکی دکتر سهیلا دوستکی در ونک را در زمینه درمان این مشکل بررسی میکنیم.

تحلیل لثه چیست؟
تحلیللثه به حالتی گفته میشود که در آن بافت لثه به مرور زمان عقبنشینی میکند و بخش بیشتری از سطح دندان یا حتی ریشه آن نمایان میشود. این وضعیت ممکن است به تدریج اتفاق بیفتد و فرد تا مدتها متوجه آن نشود.
در حالت طبیعی، لثهها مانند یک پوشش محافظ روی ریشه دندانها قرار دارند. اما زمانی که لثه تحلیل میرود، این محافظت از بین میرود و مشکلاتی مثل حساسیت دندانی، افزایش خطر پوسیدگی ریشه و حتی لق شدن دندانها ایجاد میشود.
بر خلاف تصور عمومی، تحلیل لثه تنها مختص سالمندان نیست. نوجوانان و جوانان هم ممکن است به دلایل مختلفی مانند مسواک زدن نادرست، فشارهای ارتودنسی یا عوامل ژنتیکی دچار این مشکل شوند.
اگر تحلیل لثه در مراحل اولیه تشخیص داده شود، میتوان با درمانهای ساده جلوی پیشرفت آن را گرفت. اما در صورت بیتوجهی، ممکن است نیاز به درمانهای تخصصی مانند پیوند لثه یا جراحیهای پیشرفته باشد.
علت تحلیل لثه در نوجوانان و جوانان
تحلیل لثه در نوجوانان و جوانان ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. برخلاف تصور عمومی، این مشکل فقط ناشی از افزایش سن نیست. عوامل متعددی در بروز این عارضه نقش دارند که در ادامه به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
1. مسواک زدن شدید یا نادرست
استفاده از مسواکهای سخت یا فشار بیشازحد هنگام مسواک زدن، میتواند باعث ساییدگی لثه و عقبنشینی آن شود. بسیاری از نوجوانان تصور میکنند هر چه محکمتر مسواک بزنند، دندانهایشان تمیزتر میشود، درحالیکه این کار به بافت لثه آسیب میزند.
2. ارتودنسی بدون رعایت بهداشت
در دوران ارتودنسی، اگر فرد بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نکند، بافت لثه مستعد التهاب و تحلیل خواهد شد. همچنین حرکتهای شدید دندان در طول درمان ارتودنسی نیز میتواند به لثه فشار وارد کند.
3. ژنتیک و سابقه خانوادگی
برخی افراد بهطور ژنتیکی مستعد تحلیل لثه هستند. اگر در خانواده سابقه مشکلات لثه وجود داشته باشد، احتمال بروز آن در نوجوانان بیشتر خواهد بود.
4. عادات دهانی نادرست
عادتهایی مثل دندان قروچه (فشردن دندانها روی هم)، جویدن ناخن، یا استفاده از پیرسینگ زبان و لب میتواند به مرور به لثه آسیب برساند.
5. بیماریهای لثه و التهابات مزمن
اگر التهاب لثه (ژنژیویت) در مراحل اولیه درمان نشود، ممکن است تبدیل به بیماری پیشرفته لثه (پریودنتیت) شود و منجر به تحلیل لثه گردد.
6. تغذیه نامناسب و ضعف سیستم ایمنی
کمبود ویتامینهایی مثل ویتامین C و ضعف سیستم ایمنی بدن نیز از جمله عواملی هستند که میتوانند موجب ضعف بافت لثه و تحلیل آن شوند.

علائم تحلیل لثه در نوجوانان و جوانان
تشخیص زودهنگام تحلیل لثه اهمیت زیادی دارد. اگر علائم این مشکل در مراحل ابتدایی شناسایی شود، درمان آن سادهتر و کمهزینهتر خواهد بود. در ادامه، با مهمترین نشانههای تحلیل لثه در نوجوانان و جوانان آشنا میشویم:
1. دیده شدن ریشه دندانها
زمانی که لثه عقبنشینی میکند، بخش ریشه دندان که معمولاً زیر لثه پنهان است، نمایان میشود. این تغییر ظاهر ممکن است در ابتدا فقط در یک یا دو دندان دیده شود.
2. حساسیت دندان به سرما و گرما
یکی از علائم اولیه تحلیل لثه، افزایش حساسیت دندانها به مواد سرد یا گرم است. این حساسیت به دلیل قرار گرفتن ریشه دندان در معرض محیط دهان ایجاد میشود.
3. التهاب یا خونریزی لثه
در بعضی موارد، تحلیل لثه با التهاب یا خونریزی لثه همراه است. این علامت میتواند نشاندهنده وجود عفونت یا التهاب مزمن در بافت لثه باشد.
4. ظاهر بلندتر دندانها
وقتی لثه تحلیل میرود، دندانها بلندتر از حد طبیعی به نظر میرسند. این تغییر ظاهری میتواند بر زیبایی لبخند نوجوان تأثیر منفی بگذارد.
5. بوی بد دهان
اگر تحلیل لثه با التهاب و پلاک میکروبی همراه باشد، ممکن است باعث ایجاد بوی نامطبوع در دهان شود. این علامت نباید نادیده گرفته شود.
6. احساس لق شدن دندان
در مراحل پیشرفتهتر، لثه حمایت خود را از دندان از دست میدهد و ممکن است فرد احساس کند برخی دندانها لق شدهاند یا حرکت میکنند.
راههای تشخیص تحلیل لثه در نوجوانان و جوانان
تشخیص دقیق تحلیل لثه در مراحل ابتدایی، کلید اصلی در جلوگیری از پیشرفت بیماری و حفظ سلامت دندانهاست. دندانپزشک با کمک روشهای مختلف میتواند این مشکل را بهخوبی شناسایی کند:
1. معاینه بالینی توسط دندانپزشک یا متخصص لثه
در اولین مرحله، دندانپزشک با مشاهده وضعیت لثهها، میزان عقبنشینی آنها، وضعیت ظاهری دندانها و علائم حساسیت، میتواند احتمال تحلیل لثه را بررسی کند.
2. اندازهگیری عمق پاکت لثه
در این روش، دندانپزشک با ابزار خاصی به نام پروب، فاصله بین لبه لثه و استخوان نگهدارنده دندان را اندازه میگیرد. عمق زیاد پاکت لثه معمولاً نشاندهنده تحلیل بافت لثه یا استخوان است.
3. تصویربرداری دندانی
برای بررسی دقیقتر تحلیل لثه و میزان آسیب به استخوان زیرین، استفاده از تصویربرداری ضروری است. روشهایی مانند رادیوگرافی دیجیتال یا CBCT (تصویر سهبعدی) میتوانند اطلاعات دقیقتری ارائه دهند.
4. بررسی پرونده بهداشتی و سابقه خانوادگی
سابقه ابتلا به بیماریهای لثه در خانواده، انجام ارتودنسی یا بیماریهای زمینهای، میتواند به تشخیص بهتر کمک کند. دندانپزشک این اطلاعات را در کنار معاینه فیزیکی در نظر میگیرد.
5. مشاهده علائم بالینی
دیده شدن ریشه دندان، تغییر رنگ لثه، حساسیت دندان یا احساس لق شدن از نشانههای قابل مشاهده تحلیل لثه هستند که در ارزیابی اولیه مورد توجه قرار میگیرند.
درمان تحلیل لثه در نوجوانان و جوانان
درمانتحلیل لثه در نوجوانان و جوانان به شدت آسیب، علت اصلی بروز مشکل و سن فرد بستگی دارد. خوشبختانه در بسیاری از موارد، اگر تحلیل لثه در مراحل اولیه تشخیص داده شود، میتوان با درمانهای ساده جلوی پیشرفت آن را گرفت. در ادامه، روشهای رایج درمان را بررسی میکنیم:
1. اصلاح روش مسواک زدن
در موارد خفیف، تغییر عادتهای بهداشتی میتواند مؤثر باشد. استفاده از مسواک نرم و آموزش صحیح نحوه مسواک زدن به نوجوان، میتواند از پیشرفت تحلیل لثه جلوگیری کند.
2. جرمگیری و اسکیلینگ حرفهای
اگر التهاب یا عفونت لثه عامل تحلیل باشد، دندانپزشک با انجام جرمگیری عمیق و پاکسازی بافتهای آلوده، به کاهش التهاب و جلوگیری از تخریب بیشتر کمک میکند.
3. استفاده از دهانشویهها یا ژلهای ضدالتهاب
در مواردی که تحلیل لثه با التهاب همراه است، دهانشویههای ضدباکتریایی یا ژلهای حاوی کلرهگزیدین یا عصارههای گیاهی، میتوانند التهاب را کاهش دهند و روند ترمیم را تسریع کنند.
4. درمان با لیزر
در برخی موارد، درمان با لیزر میتواند جایگزینی کمتهاجمی و مؤثر برای جراحیهای سنتی باشد. لیزر باعث پاکسازی عمقی نواحی آلوده، تحریک بازسازی بافت لثه و کاهش درد و خونریزی میشود.
5. جراحی پیوند لثه
اگر تحلیل لثه شدید باشد و ریشه دندان کاملاً نمایان شده باشد، ممکن است نیاز به جراحی پیوند لثه باشد. در این روش، بافتی از سقف دهان یا بافت مصنوعی به ناحیه تحلیل رفته پیوند زده میشود تا لثه ترمیم شود.
6. کنترل فشارهای وارده به لثه
اگر فشارهای ارتودنسی، دندانقروچه یا استفاده از پیرسینگ دهانی عامل تحلیل باشند، باید تحت نظر دندانپزشک اصلاح شوند. گاهی استفاده از نایتگارد (محافظ شبانه) نیز برای کنترل فشارهای فکی توصیه میشود.
راههای پیشگیری از تحلیل لثه در نوجوانان و جوانان
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است، بهویژه زمانی که صحبت از سلامت لثه در دوران نوجوانی و جوانی باشد. در این سنین، با رعایت چند نکته ساده میتوان از بروز یا پیشرفت تحلیل لثه جلوگیری کرد.
1. آموزش صحیح مسواک زدن
نوجوانان باید یاد بگیرند که چطور بهدرستی مسواک بزنند. استفاده از مسواک نرم و حرکات ملایم دورانی باعث محافظت از لثه میشود. فشار زیاد یا حرکات رفت و برگشتی شدید به لثه آسیب میزند.
2. استفاده از نخ دندان و دهانشویه
نخ دندان نقش مهمی در پاکسازی بین دندانها دارد و از تجمع پلاک در نواحی دور از دسترس مسواک جلوگیری میکند. دهانشویههای مناسب نیز به کاهش التهاب و باکتریها کمک میکنند.
3. مراجعه منظم به دندانپزشک
ویزیتهای دورهای نزد دندانپزشک یا متخصص لثه به تشخیص زودهنگام مشکلات کمک میکند. این معاینات میتوانند از پیشرفت بیماریهای لثه جلوگیری کنند.
4. رژیم غذایی متعادل
مصرف غذاهای سرشار از ویتامین C، کلسیم و مواد معدنی باعث تقویت لثه و استخوان اطراف دندان میشود. کاهش مصرف قند نیز در پیشگیری از تجمع پلاک مؤثر است.
5. خودداری از پیرسینگ دهان و لب
استفاده از زیورآلات فلزی در لب یا زبان میتواند به لثه آسیب برساند. این عادت در بسیاری از نوجوانان دیده میشود و یکی از عوامل پنهان تحلیل لثه است.
6. درمان بهموقع مشکلات ارتودنسی یا فشردن دندانها
در صورت وجود فشار زیاد روی دندانها یا نیاز به ارتودنسی، بهتر است درمان زیر نظر متخصص انجام شود. استفاده از محافظ شبانه (نایتگارد) برای دندانقروچه نیز توصیه میشود.
چرا درمان تحلیل لثه در نوجوانان و جوانان اهمیت دارد؟
درمان بهموقع تحلیللثه در نوجوانان و جوانان نقش حیاتی در حفظ سلامت دهان و دندان دارد. این سنین، دوره شکلگیری عادات بهداشتی، رشد فک و شکلگیری لبخند دائمی است. اگر تحلیل لثه در این دوره نادیده گرفته شود، عواقب آن میتواند ماندگار و گاهی غیرقابل جبران باشد.
1. جلوگیری از آسیبهای دائمی به دندانها
در صورت عدم درمان، تحلیل لثه میتواند منجر به نمایان شدن ریشه دندان، پوسیدگی ریشه، لق شدن یا حتی از دست رفتن دندان شود. درمان زودهنگام جلوی این اتفاقات را میگیرد.
2. حفظ زیبایی لبخند
لبخند نوجوانان یکی از مهمترین عناصر زیبایی چهره آنهاست. تحلیل لثه باعث کشیده شدن دندان و ناهمگونی لثه میشود و این موضوع میتواند بر اعتماد به نفس تأثیر منفی بگذارد.
3. کاهش هزینههای درمان در آینده
درمانهای اولیه سادهتر، کمهزینهتر و غیرتهاجمیتر هستند. اما اگر تحلیل لثه پیشرفت کند، نیاز به جراحی یا پیوند بافت وجود دارد که هم پرهزینه و هم زمانبر است.
4. پیشگیری از عوارض ارتودنسی
اگر نوجوان در حال ارتودنسی باشد، تحلیل لثه ممکن است روند درمان را مختل کند. درمان بهموقع این مشکل باعث میشود برنامهریزی ارتودنسی بدون اختلال ادامه یابد.
5. ایجاد عادتهای سالم و ماندگار
با درمان و آموزش در دوران نوجوانی، فرد میتواند برای تمام عمر از بهداشت دهان و لثه خود بهخوبی مراقبت کند. این آموزشها در سنین پایینتر، اثربخشی بیشتری دارند.
درمان تحلیل لثه در ونک
دندانپزشکی دکتر سهیلا دوستکی در تهران با بهرهگیری از تخصص و تجربه بالا، بهترین خدمات درمان تحلیل لثه در ونک را برای نوجوانان و جوانان ارائه میدهد. این مرکز با استفاده از تجهیزات پیشرفته و روشهای نوین، سلامت لثه و دندانهای شما را تضمین میکند.
تخصص در درمان بیماریهای لثه
دکتر دوستکی با دانش تخصصی در زمینه جراحی لثه و درمان بیماریهای پریودنتال، تشخیص دقیق و درمان به موقع تحلیل لثه را انجام میدهد تا از پیشرفت بیماری جلوگیری شود.
استفاده از فناوریهای مدرن
در این کلینیک، روشهای درمانی پیشرفته مانند لیزر درمانی برای پاکسازی عمیق و کمتهاجمی لثه، و جراحیهای پیوند لثه با کمترین درد و بهبود سریع، به کار گرفته میشود.
مراقبت ویژه از بیماران نوجوان و جوان
با توجه به حساسیت سنین نوجوانی و جوانی، تیم دندانپزشکی دکتر دوستکی، با صبر و مهارت بالا، به آموزش صحیح مراقبتهای بهداشتی و رفع نگرانیهای بیماران میپردازد. برای رزرو نوبت و مشاوره با ما تماس بگیرید.
سوالات متداول درباره تحلیل لثه در نوجوانان و جوانان
1. آیا تحلیل لثه در نوجوانان قابل برگشت است؟
در مراحل ابتدایی و خفیف، با اصلاح عادات بهداشتی و درمان مناسب، تحلیل لثه تا حد زیادی قابل کنترل و حتی برگشت جزئی است. اما در مراحل پیشرفته، نیاز به درمانهای تخصصی مانند پیوند لثه وجود دارد.
۲. بهترین سن برای درمان پیوند لثه چه زمانی است؟
پیوند لثه معمولاً بعد از اتمام رشد فک و صورت، یعنی حدود ۱۸ سالگی یا بیشتر، انجام میشود. اما در موارد خاص و با نظر متخصص، ممکن است در سنین پایینتر نیز انجام شود.
۳. آیا تحلیل لثه به دندان آسیب میزند؟
بله، تحلیل لثه میتواند منجر به نمایان شدن ریشه دندان، حساسیت، پوسیدگی ریشه و حتی لق شدن دندان شود که در نهایت سلامت دندان را تهدید میکند.
۴. آیا نوجوانان هم میتوانند جراحی لثه انجام دهند؟
بله، در صورت نیاز و با نظر دندانپزشک متخصص، نوجوانان هم میتوانند جراحی لثه را انجام دهند. البته تصمیمگیری بر اساس شدت مشکل و سن بیمار انجام میشود.